HISTORIA SZKOŁY
1 października 1960 roku po raz pierwszy zadzwonił dzwonek w resortowej szkole mundurowej przy ulicy Kusocińskiego 3 w Szczecinie. W Technikum Kolejowym Ministerstwa Komunikacji rozpoczęli edukację uczniowie specjalności „Ruch i przewozy kolejowe”. Rok później utworzono następne kierunki kształcenia „ Drogi i mosty kolejowe” oraz „Eksploatacja i naprawa taboru kolejowego”. Głównym powodem powołanie tej placówki było ogromne zapotrzebowanie na specjalistów kolejowych w Szczecinie i okręgu obejmującym dawne województwo szczecińskie i koszalińskie. Dla rozwijającego się przemysłu , powstawaniu nowych fabryk, zwiększonej masy przeładunków w portach, koniecznością był rozwój infrastruktury transportowej ,a w tej dziedzinie dominowała kolej.
Założycielem i pierwszym dyrektorem szkoły był Zbigniew Klorek.
Szkoła na swoim terenie posiadała internat, który od 1964 roku przeniesiono na ulicę Limanowskiego.
Śniadania i kolacje jadano w szkolnej stołówce, natomiast obiady w stołówce kolejowej.
W latach 1962 – 65 nowa szkoła stała się placem budowy, burzono jedne, dobudowywano inne budynki, w głównym gmachu szkoły nadbudowano 2 kondygnacje. Młodzież skupiona w organizacjach takich jak ZHP, ZMS, OHP, LOK, SITK, SKS, TPPR i inne pracowała w czynach społecznych nie tylko na terenie szkoły ale i miasta. Inauguracje roku szkolnego, ślubowanie klas pierwszych, pasowanie absolwentów na kolejarzy – to tylko wybrane uroczystości, na których obowiązywał ceremoniał zbliżony do zachowań wojskowych, poprzedzony zawsze musztrą – wiele elementów z tamtych lat, w formie zmodyfikowanej przetrwało do dzisiaj i stało się tradycją naszej szkoły.
Uczniowie i nauczyciele otrzymywali umundurowanie, które było obowiązkowym strojem, szczególnie wyróżniających uczniów podczas pochodów 1 majowych. Dla rodziców nie bez znaczenia był fakt, że koszula, krawat, marynarka, spodnie, kurtka, płaszcz jesienny i zimowy oraz czapka – to było wyposażenie dostawane gratis. Naszywki na mundurach określały specjalność i klasę. Czy chętnie je ubierano ? – zdania są podzielone – różnie z tym bywało – ale ponieważ był to jeden z obowiązków – więc go wypełniano.
Pomorska Dyrekcja Okręgu Kolei Państwowych – stanowiła zakład opiekuńczy i była właścicielem terenu i budynków szkolnych – dbała więc o wyposażenie sal przedmiotowych, przeprowadzała remonty, a uczniowie odbywali w podległych jednostkach praktyki zawodowe. Praktyki odbywały się także w zakładach naprawczych m.in. w Poznaniu i Gliwicach. Wyjazdy bezpłatne sypialnymi wagonami odbywały klasy do tradycyjnych miejsc: Warszawa, Kraków, Zakopane, Trójmiasto, Wrocław itp.
Wiele uroczystości szkolnych, akademie, studniówki – odbywało się w Klubie Kultury „Kolejarz”. Szkoła techniczna – bo taką była – znana była w Szczecinie z działalności artystycznej, zajmowała wysokie lokaty w corocznych przeglądach, gdzie występowały grupy wokalne, zespoły muzyczne i kabaretowe, orkiestra szkolna. Także w sporcie wysokie lokaty, zajmowane indywidualnie i zespołowo – stawały się tradycją. W końcu warunkiem przyjęcia była I kategoria zdrowia – potwierdzona przez specjalną komisję.
W 1967 roku powstaje nowa specjalność „ Urządzenia elektryczne taboru kolejowego” a w ślad z elektryfikacją sieci kolejowej w okręgu powstał w 1974 kierunek „Trakcja elektryczna”. Do końca lat osiemdziesiątych jesienią szkoła jeździła na „wykopki” – przez tydzień mieszkając i pracując w Państwowych Gospodarstwach Rolnych, a wakacje spędzała na miesięcznych obozach OHP (Ochotnicze Hufce Pracy) – gdzie poznawała młodzież z innych regionów kraju – były to wyjazdy krajowe i zagraniczne.
W latach dziewięćdziesiątych w technikum pojawiły się też kierunki elektroniczne „Telekomunikacja” i „Radiokomunikacja” oraz „Automatyka sterowania ruchem kolejowym”. Nauczycielami przedmiotów zawodowych stawali się inżynierowie z jednostek PKP, nierzadko absolwenci Technikum Kolejowego.
1 września 1989 wieloletni wicedyrektor Zdzisław Szkudlarek zostaje dyrektorem szkoły. Nadchodzi okres przemian i zmian organizacyjnych. Budowana jest hala sportowa, trwa adaptacja przejętego budynku na warsztaty szkolne i internat.
1 marca 1992 roku decyzją Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej powstał Zespół Szkół Kolejowych – łączący przyzakładową Zasadniczą Szkołę Zawodową PKP z ulicy Kolumba i Technikum.
29 września 1995 roku szkoła otrzymała imię Armii Krajowej. Odtąd Patroni szkoły- żołnierze AK stale są obecni na uroczystościach szkolnych, wnosząc patriotyczne ideały – a słowa wypisane na przekazanym przez nich sztandarze: Bóg – Honor – Ojczyzna – przenikają do świadomości uczniów. Szkoła już posiada 2 nowoczesne hale sportowe, własne warsztaty .
1 stycznia 1999 roku – to koniec szkoły resortowej, następuje kolejna zmiana nazwy i reorganizacja. Teraz szkoła to już Zespół Szkół nr 4 im. Armii Krajowej w skład której wchodzi: Technikum Kolejowe, XV Liceum Ogólnokształcące, Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 4, Gimnazjum Nr 22. Internat wraca na teren szkoły. Szkoła finansowana i nadzorowana jest przez Urząd Miasta Szczecina – a dokładnie Wydział Oświaty.
W latach 2000 – 2001 powstaje bez kontynuacji profil wojskowy w liceum oraz IV Liceum Profilowane. W 2004 roku szkoła na podstawie badań oświatowych uzyskuje tytuł Zachodniopomorskiej Szkoły Jakości.
1 września 2007 roku konkurs na dyrektora szkoły wygrywa Paweł Masłowski. Następuje dalsza modernizacja bazy szkoły – komputery to już nie tylko 3 pracownie przedmiotowe, ale także sieć komputerowa łącząca wiele innych pracowni i klas z Internetem, to także Centrum Informacyjne przy bibliotece.
We wrześniu 2009 roku otwarto kompleks boisk szkolnych ze sztuczną nawierzchnią. W ramach prac poprawiających estetykę otoczenia, oczyszczono plac szkolny i zasypano istniejący od II wojny światowej basen przeciwpożarowy. Przegląd artystyczny „Talentynki” w gimnazjum i Konkurs Piosenki w języku angielskim i niemieckim wpisały się na stałe do kalendarza szkolnego stając się dużymi wydarzeniami artystycznymi.
Od roku szkolnego 2010/2011 w technikum kształcimy uczniów w zawodach: technik spedytor i technik elektryk, a od roku szkolnego 2014/2015 również w zawodzie technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej. Nazwa Technikum Kolejowe – to już tylko czysto tradycyjna nazwa. Do tradycji szkoły należą organizowane co pięć lat zjazdy absolwentów. Najbliższy zjazd upamiętniający 60 lecie szkoły odbędzie się jesienią 2020 roku. Z tej okazji wydawane są okolicznościowe monografie.
Opracowanie: Gabriela Kozakiewicz & Ryszard Sawicki